با گرم شدن هوا، سر و کله سوسک های موذی و بدقیافه در نقاط مختلف خانه پیدا می شود. این سوسک ها زمانی دردسرساز می شوند که آنها را در آشپزخانه و کنار موادغذایی بیابیم. به طور کلی سوسک ها نژادهای مختلفی دارند، اما تنها چند نوع از آنها، زندگی زیر یک سقف با ما را می پسندند.
معروف ترین سوسک های موجود در ایران، سوسک های آلمانی و آمریکایی هستند. سوسک های بزرگ یا آمریکایی بیشتر در فاضلاب ها، دستشویی، توالت، حمام و سقف های کاذب مخفی می شوند و معمولا به رنگ قهوه ای هستند.
اغلب این حشرات موذی، روزها در منافذ و سوراخ ها پنهان شده و شب ها برای جستجوی غذا به راه می افتند و هنگام جستجو باعث آلودگی سطوح، وسایل، تجهیزات و غذاهای بدون سرپوش می شوند. تقریباً ۴ هزار گونه سوسری تا کنون شناسایی شده است که حدود ۵۰ گونه از آنها آفت های اهلی شده اند.
مهمترین گونه های سوسک که از نظر پزشکی اهمیت دارند عبارتند از :
۱ ـ سوسری یا سوسک آلمانی
۲ ـ سوسری یا سوسک شرقی
۳ـ سوسری یا سوسک آمریکایی
۴ ـ سوسری یا سوسک استرالیایی.
محل زندگی سوسری‌ها
مجاری فاضلاب، چاه توالت، زیرزمین، انباری‌ها، شوفاژ‌خانه‌ها، هرگونه اثاث ثابت و بدون استفاده در خانه، توده زباله، توده روزنامه و یا کتاب، زباله دان، کابینت ها، کشوها، دستشویی، حمام، پشت و زیر یخچال و اجاق گاز، چاهک ها، پریز‌های برق، درزها و شکاف‌های دیوا، سقف، کفپوش، پشت کاغذ‌دیواری، زیر کاشی ها و موزاییک های لق و پشت لوله های گاز و آب.
سوسک ها چه خطراتی برای ما دارند؟
سوسک ها معمولا تعداد زیادی از انواع میکروب های بیماری زا را در دستگاه گوارش و همچنین بال، شاخک و پرزهای پای خود حمل می کنند و می توانند به گسترش بیماری فلج اطفال، قارچ های بیماری زا، تب زرد، وبا، دیفتری، سل و انواع اسهال های خونی کمک کنند، یا آن که در بعضی افراد منجر به بروز آلرژی با علایمی نظیر عطسه، آبریزش از بینی و چشم و حتی مشکلاتی شبیه آسم شوند.
همچنین این حشرات بدقیافه می توانند باکتری های مسمومیت زا را به موادغذایی منتقل کرده و افراد را به علائم مسمومیت حاد و مزمن دچار سازند.
تغذیه سوسری ها
سوسری ها همه چیز خوارند. از غذاهای انسان گرفته همچون گیاهان، سبزیجات، برنج، هویج، نان، شیر، مواد قندی، قهوه، روغن تجمع یافته اطراف اجاق گاز و یا مواد غیر‌خوراکی نظیر: کاغذ، مقوا، صابون، حشرات مرده (حتی سوسری های مرده)، پارچه، کتاب، مدفوع، خلط سینه، زخم‌های انسانی، هرگونه موجود مرده، چسب، چرم، ته سیگار، خمیر دندان، رنگ، مو و ناخن انسان.
سوسری ها به غیر از غذا به آب نیز احتیاج دارند اما تنها روزی یک قطره آب برایشان کفایت می کند. سوسری ها این میزان آب را از اسفنج (ابره های) مرطوب و هرگونه تجمع رطوبت مثل لوله های آب سرد می توانند تامین کنند. سوسری ها محیط های مرطوب، گرم و تاریک را ترجیح می دهند. عمر سوسری های بالغ از ۶ ماه تا چندین سال متغیر است. (بسته به گونه سوسری و شرایط محیط).
راههای مبارزه با سوسک ها
سوسک کابینت, آشنایی با سوسک های کابینت
سوسری ها بیشتر در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر زندگی می کنند
الف – بهسازی محیط و مبارزه فیزیکی:
اساسی ترین راه مبارزه با سوسک ها این است که در این روش لازم است پناهگاه های سوسک را از بین ببریم. برای این کار لازم است:
۱- چارچوب درهای فرسوده عوض شود.
۲- کلیه شکاف های دیوارها، کف، سقف، درزهای بین پله های و غیره با سیمان یا مصالح دیگر ساختمانی دقیقا گرفته شود.
۳- بند کشی بین کاشی ها، بین دیوار و کف و حاشیه اطراف قرنیز‌ها تجدید شود.
۴- رعایت نظافت و بهداشت ساختمان‌‌ها، جمع‌آوری و حمل بهداشتی و دفع زباله.
۵- جلوگیری از ریخت و پاش مواد غذایی.
۶- پوشاندن مجاری فاضلاب با توری مناسب و استفاده از توری ریز در مدخل فاضلاب و دهانه لوله‌های فاضلاب.
ب ـ مبارزه شیمیایی :
۱ـ سمپاشی ابقایی: پاشیدن محلول حشره کش در داخل شکاف ها و در سطوح آلوده، در اطراف دیوارها، محلهای گرم و مرطوب ساختمان، اطراف ظرفشویی و مجاری فاضلاب.
۲ـ گردپاشی: در اطراف اماکن داخلی و معمولاً کنار دیوارها انجام می شود.
۳ـ طعمه گذاری: استفاده از این روش در محل هایی که سوسری ها به موادغذایی دسترسی دارند، توصیه می گردد.
توجه : برای انتخاب سم و نحوه و زمان سم پاشی بهتر است با شرکت های معتبر سم پاشی که دارای مجوز صادره از وزارت بهداشت می باشند مشاوره نمود.
ج – تله گزاری ساده :
یک کاسه و یا ظرف دهان گشاد با لبه های شیب دار انتخاب کنید. سپس دیواره های داخلی آن را با وازلین و یا هرگونه روغن آغشته کنید تا لغزنده گردد. سپس در درون آن یک هویج، خرده نان و چند تکه دستمال مرطوب قرار دهید. سوسری ها برای تغذیه به درون آن خواهند آمد اما دیگر قادر به خارج شدن نیستند.
شکارچیان طبیعی سوسری ها
قورباغه ها، جوجه تیغی ها، لاک پشت ها، مارمولک ها، موش ها، هزارپایان و یک نوع زنبور انگل که تخم های خود را درون کپسول سوسری ها قرار می دهد.
طریقه انتشار سوسری ها
سوسری ها بیشتر در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر زندگی می کنند اما در قطب شمال و جنوب نیز مشاهده می شوند. سوسری ها تا دمای صفر درجه را می توانند تحمل کنند. سوسری ها از طریق کشتی ها، بسته بندی های مواد غذایی و همراه با اثاثیه منزل جابه جا می شوند (پس هنگام اثاث کشی تمام کارتن ها را خوب نگاه کنید تا مطمئن شوید که هیچ سوسک یا تخم و لارو آن را با خود به خانه جدید نبرید).
نکات جالب درباره سوسری ها
طریقه انتشار سوسک ها, نکاتی جالب درباره سوسک ها
سوسری ها می توانند در عرض یک ثانیه ۲۵ بار تغییر مسیر دهند
– سوسری ها بسیار تنبل می باشند به طوری که ۷۵ درصد شبانه روز (۱۸ ساعت را در استراحت به سر می برند).
– سوسری ها قادرند نفس خود را به مدت ۴۰ دقیقه زیرآب حبس کنند. پس فکر نکنید که اگر با آب فراوان آنها را به داخل فاضلاب فرستادید، دیگر سروکله شان پیدا نخواهد شد.
– سوسری ها درد را احساس می کنند. پس وقتی قصد جان آنها را می کنید سعی کنید با ضربه اول کار را تمام کنید.
– سوسری ها یکی از سریع ترین موجودات زمین می باشند (نسبت به جثه شان) و سرعت آنها ۵ کیلومتر در ساعت و یا یک متر در ثانیه است.
– سرعت عکس العمل سوسری ها از انسان بیشتر است؛ در حدود یک صدم ثانیه.
– سوسری ها می توانند در عرض یک ثانیه ۲۵ بار تغییر مسیر دهند.
– چنانچه سر یک سوسری قطع گردد، سوسری قادر است تا یک هفته زنده بماند. پس از یک هفته تنها به علت بی آبی می میرد. چون دهانی ندارد که با آن آب بنوشد.
– کوچک ترین سوسری ۴ میلی متر و بزرگترین آن ۹ سانتی متر طول و ۳۰ گرم وزن دارد.
– سوسری های نر سبک تر از سوسری های ماده بوده و سریع تر فرار می کنند.
– سوسری ها قادرند از انفجار‌های بمب هسته ای جان سالم به در ببرند چرا که نسبت به تشعشعات اتمی مقاوم می باشند.